Przestępstwa samochodowe – jak chronić się przed kosztownym błędem przy zakupie auta premium?
Przestępstwa samochodowe
Przestępstwa samochodowe – jak chronić się przed kosztownym błędem przy zakupie auta premium?
Rynek pojazdów luksusowych i flot klasy premium to dziś jeden z najbardziej narażonych na oszustwa samochodowe segmentów rynku. Wysoka wartość transakcji, skomplikowany stan prawny pojazdów oraz korzystanie z leasingu i finansowania zewnętrznego powodują, że nawet doświadczeni nabywcy mogą stać się ofiarami przestępstwa.
Co istotne – coraz więcej spraw z kategorii przestępstw samochodowych trafia do naszej kancelarii. Dotyczą one zarówno osób prywatnych, jak i przedsiębiorców nabywających pojazdy do działalności gospodarczej lub rozbudowy floty.
W niniejszym artykule sygnalizujemy najczęstsze zagrożenia i przedstawiamy wybrane obszary naszej praktyki jako zapowiedź dalszych, pogłębionych publikacji.
Oszustwo samochodowe – definicja, która ma realne konsekwencje
Pojęcie „oszustwo samochodowe” najczęściej odnosi się do sytuacji, w których sprzedający:
- wprowadza kupującego w błąd co do stanu prawnego pojazdu
- zbywa pojazd, do którego nie ma tytułu własności
- zataja istnienie leasingu, zastawu, zabezpieczeń lub praw osób trzecich
- wystawia fałszywą fakturę lub posługuje się nierzetelnymi dokumentami
- działa w zorganizowanym procederze, wykorzystując zawiłości formalno-księgowe
Dla kupującego – zwłaszcza w segmencie premium – skutki mogą być druzgocące: od utraty pojazdu, przez utratę środków pieniężnych, po długotrwałe postępowania karne i cywilne.
Zakup auta od osoby niebędącej właścicielem – ryzyko, które wciąż jest bagatelizowane
Jednym z najczęstszych scenariuszy jest zakup auta od osoby niebędącej właścicielem. Sprzedający przedstawia komplet dokumentów, posługuje się „czystą” fakturą lub umową i zapewnia o pełnym prawie do dysponowania pojazdem.
Dopiero po czasie okazuje się, że:
- pojazd jest własnością firmy leasingowej
- znajduje się w toku egzekucji
- stanowi zabezpieczenie zobowiązań
- został przywłaszczony lub wyłudzony
- sprzedający działał jako tzw. „słup”
W takich sytuacjach nabywca może stracić pojazd, mimo zapłacenia pełnej ceny. Dla organów ścigania kluczowe jest ustalenie, czy doszło do celowego wprowadzenia w błąd, co otwiera drogę do odpowiedzialności karnej za oszustwo samochodowe.
Zakup auta będącego w leasingu – problem, który nie znika
Coraz większą część rynku stanowią pojazdy finansowane leasingiem. Zakup auta będącego w leasingu bez zgody leasingodawcy jest obarczony poważnymi konsekwencjami, nawet jeśli kupujący działał w dobrej wierze.
W praktyce spotykamy przypadki, w których:
- sprzedający zataja istnienie leasingu
- przedstawia sfałszowaną dokumentację wykupu
- wystawia fałszywą fakturę za pojazd, który formalnie nie może zostać zbyty
- symuluje zakończenie umowy leasingu
Dla nabywcy może to oznaczać to nie tylko utratę pojazdu, ale często także długotrwałe spory ze spółkami finansującymi oraz postępowanie karne.
Case study – przestępstwa samochodowe w praktyce naszej kancelarii
Poniżej przedstawiamy zarys wybranych spraw, w zakresie których działamy najczęściej. Są to przy okazji tematy przyszłych publikacji, w których szczegółowo omówimy przebieg postępowań, zastosowane strategie i praktyczne wnioski.
1. Oszustwo przy sprzedaży pojazdu obciążonego leasingiem
Nasze doświadczenie obejmuje reprezentację oskarżyciela posiłkowego w sprawie sprzedaży pojazdu, który – wbrew zapewnieniom sprzedającego – był objęty umową leasingu. Sprzedawca wystawił fakturę, działając jako rzekomy właściciel, nie informując o istniejącym obciążeniu.
2. Sprzedaż auta obciążonego prawami osoby trzeciej i odpowiedzialność pomocników
Nasze doświadczenie obejmuje reprezentację pokrzywdzonego w sprawie nabycia pojazdu, który był obciążony prawami osoby trzeciej. Kluczowym elementem sprawy było dochodzenie subsydiarnej odpowiedzialności pomocników do przestępstwa – osób formalnie niebędących stroną transakcji, ale realnie uczestniczących w procederze.
3. Flota pojazdów i „zawiłości księgowe” jako linia obrony sprawcy
Nasze doświadczenie obejmuje reprezentację pokrzywdzonego w sprawie nabycia floty pojazdów, gdzie sprawca – mimo przyjęcia pełnej zapłaty ceny i prowizji – twierdził, że pojazdy zostały jedynie „użyczone”, a nie sprzedane.
W toku postępowania podejmowano próby wykorzystania skomplikowanych konstrukcji księgowych do uniknięcia odpowiedzialności karnej.
4. Reprezentacja oskarżonych – jazda bez prawa jazdy, pod wpływem alkoholu lub narkotyków
Nie każda sprawa dotyczy kupna i sprzedaży. Reprezentujemy również klientów oskarżonych o przestępstwa i wykroczenia drogowe, w tym:
- jazdę bez uprawnień
- prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu
- prowadzenie pojazdu pod wpływem środków odurzających
- spowodowanie wypadku ze skutkiem śmiertelnym
Są to sprawy, które często mają ogromny wpływ na życie zawodowe i prywatne klientów – zwłaszcza właścicieli biznesów i menedżerów.
5. Rejestrowanie pojazdów i kredyty „na zaufanie”
Nasze doświadczenie obejmuje reprezentację klientów, którzy – kierując się zaufaniem – brali na siebie kredyty i rejestrowali pojazdy, które miały być spłacane i użytkowane przez osoby trzecie.
W praktyce kończyło się to:
- koniecznością odzyskiwania pojazdów
- windykacją środków finansowych
- odpowiedzialnością prawną mimo faktycznego braku użytkowania auta
Podsumowanie – ostrożność to dziś standard, nie przesada
Przestępstwa samochodowe są coraz lepiej zorganizowane i coraz trudniejsze do wykrycia na pierwszy rzut oka. Szczególnej ostrożności wymagają transakcje dotyczące pojazdów klas premium, flot oraz samochodów finansowanych leasingiem lub kredytem.
Jeżeli rozważasz zakup auta lub masz wątpliwości co do przeszłej transakcji – weryfikacja stanu prawnego pojazdu i konsultacja z prawnikiem na wczesnym etapie może uchronić Cię przed wieloletnimi konsekwencjami.
Zachęcamy również do zapoznania się z naszymi pozostałymi publikacjami.