Agent piłkarski w nowych przepisach FIFA
Od października 2023 roku mają wejść w życie nowe przepisy FIFA ściśle regulujące zasady wykonywania zawodu w branży pośredników transakcyjnych piłki nożnej. Jakie zmiany przygotowała FIFA? Czy wejście przepisów w życie jest zagrożone? Co to znaczy dla osób działających w kraju i za granicą? Poniżej prezentujemy rozwinięcie opublikowanego materiału wideo[1].
Kiedy przepisy FIFA o agentach piłkarskich wchodzą w życie?
Nowe przepisy FIFA o agentach piłkarskich już obowiązują w zakresie regulującym egzaminy licencyjne. Do 15 marca 2023 trwają zapisy na pierwszą turę egzaminów. Zapisy na drugą turę mają trwać do końca lipca 2023[2]. W kolejnych sezonach zapisy odbywać się będą do końca marca i do końca września. Od października natomiast zaczynają obowiązywać niżej opisane regulacje. Wszystkie dotychczasowe umowy agencyjne mają być dostosowane do wchodzących w życie przepisów FIFA do końca września.
FIFA pozwana – przesunięcie daty wejścia w życie
Międzynarodową federację piłki nożnej pozwała jednak organizacja zrzeszająca agentów piłkarskich. Powództwo wytoczono przed Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który ma zbadać czy przepisy te nie ograniczają zbyt dalece działalności na rynku piłki nożnej w Europie. W efekcie tego pozwu możliwie jest przesunięcie wejścia w życie przepisów FIFA, a później nawet ich zmiana albo wycofanie.
Licencja dla agentów – jakie wymagania powinien spełniać kandydat?
Agenci piłkarscy będą mieli obowiązek uzyskania przez agenta specjalnej licencji, udzielanej po zdaniu specjalnego egzaminu. Trudniej przez to będzie zostać agentem piłkarskim. Bez licencji agent piłkarski nie może pośredniczyć w transakcjach. Dotyczy to agentów krajowych i międzynarodowych. Licencja będzie podlegała rocznej opłacie na rzecz FIFA. Licencje udzielane będą osobom fizycznym – licencji nie otrzyma więc agencja. Jednak piłkarz będzie mógł zawrzeć umowę z agencją, o ile obsługiwać go będzie w tej agencji osoba z licencją.
Żeby dostać licencję należy spełnić takie kryteria:
1. Niekaralność w zakresie przestępstw dotyczących m.in. handlu narkotykami, przestępczości zorganizowanej, przestępstw podatkowych, korupcji, przestępstw seksualnych;
2. Niepodleganie karze dyskwalifikacji albo innej dyscyplinarnej skutkującej co najmniej dwuletnim zawieszeniem w profesjonalnym sporcie;
3. Brak powiązań z organami FIFA, związków krajowych i klubów oraz poszczególnych lig;
4. Brak powiązań w ciągu ostatnich 12 miesięcy z podmiotami organizującymi zakłady bukmacherskie.
Dodatkowo agent piłkarski nie otrzyma licencji, jeżeli w ciągu ostatnich dwóch lat wykonywał czynności agenta bez wymaganej licencji. Licencja nie zostanie też przyznana osobom, które w ciągu ostatnich pięciu lat zbankrutowały albo miały wpływ na funkcjonowanie bankrutującego przedsiębiorstwa (np. jako członkowie zarządu, udziałowcy).
Klub i piłkarze mogą działać sami
Jedną ze zmian jest to, że agencja nie może ograniczyć prawa swojego klienta (zawodnika albo klubu) do działania samodzielnie, nawet jeżeli agent piłkarski ma z nimi podpisaną umowę. Dotąd powszechnie spotykane w branży były różne kary umowne i klauzule wyłączności, które sprawiały, że samodzielne działanie zawodników i klubu było nieopłacalne – agentowi i tak należało się wynagrodzenie. W konsekwencji agent piłkarski mógł zachowywać się biernie i zarobić na piłkarzu albo klubie, z którym podpisał umowę. Według nowych regulacji takie praktyki mają zniknąć z rynku. Zabronione są wszelkie postanowienia ograniczające możliwość samodzielnego działania przez zawodników.
Nie oznacza to jednak, że piłkarz będzie mógł wybrać innego agenta pomimo obowiązywania umowy – za takie zachowanie zawodników może być przewidziana kara umowna.
Ujawnianie transakcji
Pośrednik transakcyjny (jak nazywał się w dotychczasowych regulacjach) będzie miał obowiązek poinformować piłkarzy o wszystkich płatnościach na rzecz agenta i wszystkich umowach jakie zawierał w związku z pośredniczeniem przy transferze. Każdy piłkarz powinien więc mieć dostęp do szczegółowej rozpiski jakie wynagrodzenie i od kogo otrzymuje jego agent. Ujawnieniu podlegać będą także kwoty przekazywane przez kluby, jeżeli klub pokrywa wynagrodzenie prowizyjne w imieniu zawodnika albo wspólnie z piłkarzem.
Agenci piłkarscy zobowiązani będą ujawniać i przesyłać wszystkie informacje związane z poszczególnymi transakcjami do FIFA. W ten sposób FIFA zyska kontrolę nad przepływami finansowymi pomiędzy klubami sportowymi, zawodnikami i agentami piłkarskimi. Związane jest to także z przekazywaniem płatności przez FIFA Clearing House. Nowe przepisy FIFA o agentach piłkarskich zabraniają także zawierania dodatkowych umów, które miałyby ukrywać zarobki agenta albo zmierzać do obejścia przepisów FIFA. Przykładowo zabronione jest zawieranie dodatkowej umowy o pracę albo zlecenia przez agenta piłkarskiego z klientem (piłkarzem lub klubem).
Warto podkreślić, że przepisy nakładają obowiązek ujawnienia:
1. Umowy agencyjnej;
2. Wszelkich innych umów agenta piłkarskiego z zawodnikiem i klubem;
3. Umów zawieranych z innymi agentami, np. dotyczących podziału prowizji;
4. Innych informacji ważnych dla rozliczeń;
5. Informacji o agencji piłkarskiej;
6. Innych informacji wskazanych na specjalnej platformie dla agentów piłkarskich.
Prowizja agentów – ile zarabia agent piłkarski po wprowadzeniu service fee cap
Regulacje FIFA o agentach piłkarskich wprowadzają ograniczenie zarobków agentów. Maksymalna prowizja, jaką agent otrzyma od klienta to 5% albo 3% (przy rocznej pensji powyżej 200 000,00 dolarów, a nie za dany sezon) zarobków piłkarza wynikających z jego kontraktu. Podobnie prowizja ograniczana jest, jeżeli agent piłkarski działa przy transferze na rzecz klubu pozyskującego gracza. W takiej jednak sytuacji agent może działać równocześnie na rzecz zawodnika i klubu pozyskującego. Wtedy jego maksymalna prowizja wynosi odpowiednio 10% albo 6%, co również zależy od przekroczenia granicy wartości 200 000,00 dolarów rocznych zarobków sportowca, przy czym prowizję płaci wtedy po połowie zarząd klubu i zawodnik.
Jeżeli natomiast agent działa na rzecz klubu odstępującego przy transferze piłkarza, to może otrzymać maksymalnie 10% wartości transferu.
Kto może płacić prowizję agenta piłkarskiego?
Zgodnie z przepisami FIFA o agentach piłkarskich, prowizję agentom może wypłacać tylko ich klient, z którym agent podpisał umowę. Zabronione jest przeniesienie obowiązku zapłaty wynagrodzenia na inny podmiot. Dotąd to kluby zwykle opłacały prowizję agenta piłkarskiego w całości, a zawodnicy nie przejmowali się jego zarobkami. Teraz ma się to zmienić. Drużyny nie będą mogły opłacać wynagrodzenia agenta piłkarskiego w imieniu swojego sportowca.
Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy zawodnik ma zarabiać mniej niż 200.000,00 dolarów amerykańskich rocznie w danym klubie. Wtedy klub może opłacać wynagrodzenie agenta w imieniu zawodnika, ale zgodnie z postanowieniami umowy agencyjnej. Oznacza to, że agent otrzyma takie samo wynagrodzenie, jakie otrzymałby od swojego klienta, a inne porozumienia w tym zakresie są niedopuszczalne.
Agent nie otrzyma prowizji od przyszłego transferu
Dotychczasową praktyką było także zapewnienie agentowi piłkarskiemu wynagrodzenia za przeprowadzenie kolejnego transferu zawodników z klubu, nawet jeżeli nie był on już pośrednikiem transferowym tego sportowca i nie uczestniczył w ogóle przy transakcji. W świetle najnowszych regulacji FIFA nie będzie to możliwe. Wynika to z następujących zasad:
1. Agent nie może reprezentować jednocześnie zawodników i klubu odstępującego.
2. Samodzielne działanie klubu przy transferze wykluczać będzie prawo agenta do wynagrodzenia.
3. Maksymalny czas trwania umowy agencyjnej to 2 lata – transfery sporadycznie są przeprowadzane po krótszym niż 2 lata pobycie piłkarza w jednym klubie.
Terminy płatności
Prowizja agenta piłkarskiego będzie płatna teraz w ratach raz na kwartał, wypłacanych po zamknięciu okna transferowego, od kwoty wynagrodzenia podstawowego należnego zawodnikowi na podstawie kontraktu. Jeżeli kontrakt z zawodnikiem zostanie wcześniej rozwiązany, to zmniejsza to wynagrodzenie wypłacane pośrednikowi. Niedopuszczalne natomiast będą płatności z góry za całą rundę, tak jak praktykowano to dotychczas.
Płatności na rzecz agentów piłkarskich – FIFA Clearing House
Prowizje powinny być płacone przez FIFA Clearing House (albo przez inny organ związków krajowych). Oznacza to, że agenci piłki nożnej nie będą otrzymywali przelewów bezpośrednio od piłkarzy albo zawodników. Ci bowiem będą przelewać należności na konto FIFA, która następnie skontroluje czy przelane kwoty się zgadzają i czy umowa odpowiada przepisom FIFA i dopiero wtedy przekaże je agentowi piłkarskiemu.
Obecnie FIFA Clearing House nie obsługuje jeszcze płatności na rzecz agentów. Możliwe, że ta zasada nie wejdzie w życie równo w październiku 2023 roku. Konieczne jest śledzenie oficjalnych komunikatów FIFA, aby przekonać się kiedy dokładnie Clearing House zacznie obsługiwać płatności na rzecz agenta piłkarskiego.
Czy agent może reprezentować klub i zawodników jednocześnie?
Zgodnie z wchodzącymi w życie od października 2023 roku przepisami FIFA o agentach piłkarskich, agent pilkarski może przy jednej transakcji reprezentować tylko jeden podmiot. Wyjątkowo dopuszczalne jest także działanie przez agenta piłkarskiego jednocześnie na rzecz klubu pozyskującego i sportowca. Możliwe jest to tylko przy transferach tego zawodnika i po uzyskaniu wcześniejszej pisemnej zgody zawodnika i klubu na podwójną reprezentację. Całkowicie wykluczone jest jednak działanie przez agenta piłkarskiego na rzecz klubu pozyskującego i odstępującego przy jednym transferze.
Dodatkowo, jeżeli klub ma zawartą z agentem umowę pośrednictwa, ale transfer przeprowadzi bez udziału agenta, to zarząd klubu nie będzie musiał płacić agentowi piłkarskiemu żadnej kwoty.
Długość trwania umowy
Umowa agenta piłkarskiego z klientem (zawodnikiem albo klubem) może trwać maksymalnie 2 lata. Niedopuszczalne są przy tym żadne klauzule dotyczące automatycznego przedłużenia umowy. Żeby umowa agencyjna obowiązywała dłużej niż przez 2 lata to konieczne jest podpisanie nowej umowy agencyjnej po wygaśnięciu tej poprzedniej.
Nie wpływa to jednak na prowizje agenta piłkarskiego należną od transakcji przeprowadzonych w czasie obowiązywania danej umowy. Jeżeli więc agent piłkarski doprowadzi do zawarcia przez zawodnika pięcioletniego kontraktu to jest uprawniony do pobierania wynagrodzenia przez całe 5 lat, nawet jeżeli jego umowa agencyjna nie zostanie przedłużona.
Pozostałe kwestie
Wprowadzone przepisy regulują także inne zagadnienia związane z działalnością agentów piłkarskich. Muszą oni np. upewnić się, że sportowiec nie chce skonsultować projektu umowy agencyjnej z prawnikiem, uiszczać roczne opłaty od licencji, zarejestrować się i dokumentować swoje czynności na specjalnej platformie internetowej. Przepisy regulują także ochronę zawodników poniżej 18 roku życia. Łamiąc nowe rozwiązania, agenci mogą podlegać karze regulaminowej ustalanej przez FIFA.
Czy przepisy FIFA o agentach piłkarskich obowiązują w Polsce?
Może powstać pytanie czy przepisy FIFA o agentach piłkarskich obowiązują w Polsce? Pośrednio tak. Chociaż regulacje FIFA odnoszą się tylko do transakcji międzynarodowych (w sytuacji gdy wszystkie osoby zaangażowane w transfer lub podpisanie umowy nie są z jednego kraju), to nakładają obowiązek wprowadzenia takich samych (albo surowszych) przepisów na szczeblu krajowym, również w Polsce i Polskim Związku Piłki Nożnej. Oznacza to, że wszystkie opisane wyżej zasady będą dotyczyły także polskich pośredników transakcyjnych działających tylko w Polsce. Należy się spodziewać, że zmiany będą dotyczyły także aktualnego systemu rejestracyjnego pośredników transakcyjnych. Także i w Polsce trudniej będzie zostać agentem piłkarskim, bo egzaminy będą obowiązywać również tutaj.
[2] https://digitalhub.fifa.com/m/778a6bf2c7742638/original/Enclosure-2_Information-concerning-the-application-of-the-FFAR.pdf