Ile piłkarze zapłacą agentom piłkarskim – nowe przepisy FIFA

Od października 2023 roku mają wejść w życie nowe przepisy FIFA ściśle regulujące zasady wykonywania zawodu przez agentów piłkarskich. Na pytania ile zarabia agent piłkarski zgodnie z nowymi przepisami i ile agentom piłkarskim zapłacą piłkarze oraz czy kluby mogą zapłacić agentom piłkarskim w imieniu zawodników odpowiemy w niniejszym artykule.

Kiedy przepisy FIFA o agentach piłkarskich wchodzą w życie?

Nowe przepisy FIFA o agentach piłkarskich już obowiązują w zakresie regulującym egzaminy licencyjne. Od października natomiast zaczynają obowiązywać niżej opisane regulacje. Oznacza to, że do października 2023 roku umowy agencyjne mogą wyglądać tak jak do tej pory, gdyż nie są ściśle regulowane przez PZPN ani FIFA. Natomiast z dniem 1 października umowy agencyjne z agentami piłkarskimi muszą zostać dostosowane do nowych regulacji. Zadbanie o dostosowanie umów do regulacji FIFA leży w interesie zawodników, bo są to przepisy dla nich korzystne.

Czy przepisy FIFA o agentach piłkarskich obowiązują w Polsce?

Może powstać pytanie czy przepisy FIFA o agentach piłkarskich dotyczą polskich agentów i polskich zawodników? Pośrednio tak. Chociaż regulacje FIFA odnoszą się tylko do transakcji międzynarodowych (w sytuacji gdy klub i zawodnik są z innego kraju albo agent i zawodnik są z innego kraju), to nakładają obowiązek wprowadzenia takich samych (albo surowszych) przepisów na szczeblu krajowym. Oznacza to, że wszystkie opisane w artykule zasady będą dotyczyły także polskich agentów działających tylko w Polsce z polskimi zawodnikami. Ewentualnie zasady te mogą być zmodyfikowane na mniej korzystne dla agentów piłkarskich. Polscy agenci i polscy zawodnicy też muszą więc stosować się do przepisów FIFA.

Umowy agencyjne – bez umowy agent nie otrzyma prowizji

Agenci piłkarscy muszą zawierać teraz pisemne umowy agencyjne z zawodnikami. W tych umowach trzeba wskazać:

1. Strony umowy;
2. Długość obowiązywania (max 2 lata);
3. Wysokość prowizji (procentowo od zarobków zawodnika);
4. Usługi agenta piłkarskiego, czyli co agent zrobi w ramach umowy (np. negocjacja kontraktu z klubem, sprawdzenie umowy zawodnika z klubem);
5. Podpisy obu stron.

Umowa może zostać podpisana albo osobiście na oryginale albo poprzez mailową wymianę podpisanych skanów dokumentu. Bez umowy agent nie ma prawa do otrzymania jakiegokolwiek wynagrodzenia. Co ważne, umowa musi zostać podpisana jeszcze przed przystąpieniem przez agenta piłkarskiego do negocjacji kontraktu zawodnika. Szerzej umowy opiszemy już niebawem w odrębnym artykule.

Prowizje agentów – ile zawodnik zapłaci agentowi?

Regulacje FIFA o agentach piłkarskich wprowadzają ograniczenie zarobków agentów, tzw. service fee cap. Do tej pory nie było to ograniczone i agenci piłkarscy pobierali prowizję w dowolnej wysokości, takiej jaką udało się wynegocjować. Zwykle odbywało się to kosztem zarobków zawodników – część z budżetu przeznaczanego na ich pensje była przekazywana agentom piłkarskim. Jednak sami zawodnicy tego nie odczuwali, bo nie wykonywali żadnych przelewów.

Aktualnie maksymalna prowizja, jaką agent może otrzymać od zawodnika to 5% (przy zarobkach zawodnika do 200.000,00 USD) albo 3% (przy rocznej pensji powyżej 200.000,00 USD) zarobków zawodnika wynikających z jego kontraktu. Dotyczy to całkowitych zarobków zawodnika brutto z kontraktu, więc wliczają się tutaj także premie, bonusy (np. za bramki, za liczbę rozegranych minut). Nie wlicza się natomiast tutaj świadczenia niepieniężne od klubu, np. zapewnienie samochodu albo mieszkania. Oznacza to, że według przepisów FIFA, agent piłkarski otrzyma maksymalnie 5% wynagrodzenia zawodnika należnego mu na podstawie kontraktu. Przy kontraktach dużej wartości prowizja agenta spada nawet do 3% wynagrodzenia zawodnika.

W założeniach taka regulacja ma sprawić, że agenci będą negocjować możliwie najwyższe gaże dla zawodników, bo im większą pensję otrzyma zawodnik, tym więcej będzie zarabiał agent. Z kolei piłkarze mają na własnej skórze odczuć ile kosztuje utrzymanie agentów piłkarskich i samodzielnie zadecydować czy wysokość pobieranej prowizji odpowiada jakości świadczonej przez danego pośrednika usługi.

Czy klub może płacić prowizję agenta piłkarskiego za zawodnika?

Zgodnie z przepisami FIFA o agentach piłkarskich, prowizję agentom piłkarskim może wypłacać tylko ich klient osobiście, czyli zawodnik, z którym agent podpisał umowę. Zabronione jest przeniesienie obowiązku zapłaty wynagrodzenia na inny podmiot. Oznacza to, że kluby nie będą mogły już opłacać agentów piłkarskich za ich zawodników.

Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy zawodnik ma zarabiać mniej niż 200.000,00 USD rocznie w danym klubie. Jak wskazano wcześniej, do tego limitu wlicza się wszystkie zarobki zawodnika w klubie – także bonusy i premie (np. za gole, asysty, liczbę rozegranych minut). Jeżeli zawodnik zarabia mniej, to klub może opłacać wynagrodzenie agenta w imieniu zawodnika. Agent nadal jednak otrzymuje wynagrodzenie zgodnie z postanowieniami umowy agencyjnej. W efekcie agent otrzyma takie samo wynagrodzenie, jakie otrzymałby od zawodnika, a inne porozumienia w tym zakresie są niedopuszczalne. Klub nie może przyjąć na siebie obowiązku zapłaty dodatkowego wynagrodzenia. Nie może też w inny sposób modyfikować ustaleń zawodnika z agentem piłkarskim.

Jednocześnie jeżeli agentowi piłkarskiemu płaci klub, to prowizji nie musi już wypłacać zawodnik. Wyjątkiem jest sytuacja, w której agent reprezentuje jednocześnie (na podstawie wcześniej podpisanej umowy agencyjnej i zgody obu stron) zawodnika i klub pozyskujący zawodnika przy transferze. Wtedy agentowi wynagrodzenie może płacić i klub i zawodnik, każdy po 3% albo 5%, zgodnie z wyżej opisaną zasadą. W takiej sytuacji niemożliwe jest także przeniesienie prowizji obciążającej zawodnika na klub. Jeżeli więc agent piłkarski działał na rzecz klubu, to zawodnik musi wypłacać agentowi wynagrodzenie samodzielnie ze swojego wynagrodzenia.

Zarobki agenta piłkarskiego z perspektywy klubów opiszemy już niedługo w odrębnym artykule.

Natomiast dopuszczalne jest (ale tylko na pisemny wniosek zawodnika!) potrącanie przez klub wynagrodzenia agenta z pensji zawodnika i przekazywanie tych należności bezpośrednio agentowi. Klub informuje wtedy każdorazowo zawodnika jaką kwotę potrącił z jego wynagrodzenia i przekazał agentowi.

Czy zawodnik musi zapłacić agentowi prowizję jeżeli nie otrzyma wynagrodzenia z klubu?

Według nowych regulacji FIFA, zawodnik płaci agentowi prowizję obliczaną jako procent od faktycznie otrzymanego wynagrodzenia z klubu. Naszym zdaniem przepis mówi więc wprost, że jeżeli klub nie wypłaci zawodnikowi wynagrodzenia to zawodnik nie musi płacić prowizji agentowi, dopóki nie otrzyma zapłaty z klubu.

Istnieją jednak argumenty prawne za tym, żeby prowizję agenta wypłacać od kwot, które zawodnik powinien otrzymać na podstawie kontraktu, niezależnie od tego czy faktycznie zostały wypłacone. Agent bowiem swoją usługę zrealizował i należne jest mu w związku z tym wynagrodzenie. Trudno też przypisywać agentowi odpowiedzialność za wykonanie umowy przez klub.

Możliwe są więc rozbieżne interpretacje, a FIFA unika jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Zalecane jest z tego powodu jasne uregulowanie tej sytuacji w umowie.

Terminy płatności

Prowizja agenta piłkarskiego powinna być płatna w kwartalnych ratach (co 3 miesiące) z dołu, wypłacanych po zamknięciu okna transferowego, od kwoty wynagrodzenia należnego zawodnikowi na podstawie kontraktu. Wysokość każdej transzy zależy od zarobków zawodnika w danym okresie. Wliczają się w to także wszelkie bonusy i premie z klubu. Przykładowo, jeżeli zawodnik zarobił 15.000,00 zł w danym kwartale, to powinien zapłacić agentowi (przy 3% prowizji) 450 złotych.

Niedopuszczalne są płatności z góry za całą rundę, tak jak praktykowano to dotychczas.

Jeżeli kontrakt z zawodnikiem zostanie wcześniej rozwiązany, to zmniejsza to wynagrodzenie wypłacane pośrednikowi. Innymi słowy, jeżeli w konkretnym okresie rozliczeniowym kontrakt zawodnika obowiązywał tylko przez 2 miesiące (a nie 3 miesiące), to prowizja agenta obliczana jest od wynagrodzenia dwumiesięcznego. Przykładowo, jeżeli zawodnik zarabia 5.000,00 zł miesięcznie (zakładając brak jakichkolwiek bonusów w tym okresie) i kontrakt został rozwiązany w drugim miesiącu obowiązywania, to agent otrzyma od zawodnika (przy 3% prowizji) 300 zł.

Sposób płatności prowizji agenta piłkarskiego – FIFA Clearing House

Prowizje agentów piłkarskich powinny być płacone przez FIFA Clearing House (albo przez inny organ związków krajowych). Oznacza to, że agenci nie będą otrzymywali przelewów bezpośrednio od piłkarzy. Ci bowiem będą przelewać należności na konto FIFA, która następnie skontroluje czy przelane kwoty się zgadzają i czy umowa odpowiada przepisom FIFA i dopiero wtedy przekaże je agentowi piłkarskiemu. Zawodnikom nie wolno wypłacać wynagrodzenia agentom bezpośrednio, chyba że FIFA Clearing House (albo jego polski odpowiednik) nie będzie jeszcze działał w dniu wejścia przepisów w życie.

Obecnie FIFA Clearing House nie obsługuje jeszcze płatności na rzecz agentów piłkarskich. Możliwe, że ta zasada nie wejdzie w życie równo w październiku 2023 roku. Konieczne jest śledzenie oficjalnych komunikatów FIFA, aby przekonać się kiedy dokładnie Clearing House zacznie obsługiwać płatności na rzecz agenta piłkarskiego. Do tego czasu zawodnicy mogą płacić wynagrodzenia bezpośrednio na konto agenta.

Nie wiadomo też jakie rozwiązanie wprowadzi PZPN i trzeba poczekać na dalszy rozwój sytuacji.

Podsumowanie

Zawodnicy powinni więc pamiętać, że od teraz będą musieli co trzy miesiące wypłacać agentom prowizyjne wynagrodzenie. Jego wysokość może wynosić maksymalnie 5% (3% przy największych kontraktach) miesięcznego wynagrodzenia podstawowego zawodnika. Obowiązku zapłaty prowizji agentowi piłkarskiemu nie można przenieść na klub. Wynagrodzenie nie będzie wypłacane bezpośrednio na konto agenta piłkarskiego, ale przez specjalne organy FIFA albo PZPN

---