Liberalizacja dostępu do niemieckiego rynku pracy dla pracowników spoza UE

Nadchodzące zmiany w Niemczech mają na celu usprawnienie i większy dostęp do rynku pracy w związku z dużym zapotrzebowaniem na pracowników. Nowe regulacje mają ułatwić zatrudnianie wykwalifikowanych cudzoziemców, których kwalifikacje zostaną uznane przez niemieckie urzędy. Co za tym idzie, nowelizacja dotyczy wyłącznie obywateli spoza Unii Europejskiej.

Czego dotyczą zmiany?

W związku ze zmianami od 1 marca 2020 r. wprowadzone zostanie pojęcie pracownika wykwalifikowanego, które obejmuje cudzoziemców będących obywatelami spoza Unii Europejskiej, którzy są absolwentami szkół wyższych lub posiadają dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe. W praktyce są to osoby posiadające dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe zdobyte w Niemczech albo za granicą równorzędne z niemieckimi.

Najważniejsze z nadchodzących zmian obejmują jednak proces zatrudniania pracowników w Niemczech. Zniesiony zostanie wymóg posiadania wizy dla zawodów, w których występuje niedobór kadry pracowniczej. Są to specjaliści w naukach medycznych, czyli lekarze, fizjoterapeuci oraz personel pielęgniarski, ale także informatycy, inżynierowie lub rzemieślnicy branży budowlanej. Oczywiście takie osoby muszą posiadać niezbędne uprawnienia do wykonywania takiego zawodu (licencje, pozwolenia lub kwalifikacje). Dla pozostałych zawodów wymóg uzyskania wizy został utrzymany, jednakże proces jej zdobycia uległ znacznemu uproszczeniu. Co równie istotne, odstąpiono od kontroli pracodawców w zakresie zatrudniania z pierwszeństwem pracownika niemieckiego lub z innego kraju UE. Ponadto, pracownicy wykwalifikowani w poszukiwaniu pracy będą mogli przyjechać do Niemiec nawet na sześć miesięcy.

Zmiany w przepisach a procedura wizowa

Aktualnie, przed nowelizacją, procedura uzyskania wizy pracowniczej („Vander Elst”) jest czasochłonna oraz bardzo nieefektywna. Z praktyki Kancelarii wynika, iż obecny czas oczekiwania na wydanie decyzji wynosi kilka miesięcy. Wprowadzone zmiany mają znacznie przyspieszyć cały proces.

Obok nadal koniecznego otrzymania konkretnej propozycji pracy, która uwarunkowana jest uzyskaniem wizy, niezbędne jest złożenie wniosku o jej wydanie. Nadal dokonać może tego pracownik we właściwym konsulacie. Wprowadzoną nowością będzie natomiast możliwość złożenia wniosku o wydanie wizy bezpośrednio przez przyszłego pracodawcę do niemieckiego urzędu do spraw cudzoziemców (Ausländerbehörde), który w trybie przyspieszonym dba o spełnienie wszystkich wymogów i po ich dopełnieniu informuje konsulat o tym, że wiza może zostać wydana.

Koniecznym będzie także uzyskanie zezwolenia urzędu pracy, które można otrzymać po dopełnieniu kilku warunków. Cudzoziemiec musi wykonywać zawód zgodny ze swoim wykształceniem i nie może być zatrudniony na mniej korzystnych warunkach niż krajowy pracownik o porównywalnych kwalifikacjach.

Tak jak już wspomniano, wniosek o wizę można złożyć w dwojaki sposób – przez pracownika bądź przez pracodawcę. Wniosek złożony przez pracownika do konsulatu powoduje obecnie, iż ta instytucja musi dodatkowo kontaktować się z urzędem pracy, co zwykle zajmuje zbyt dużo czasu. Nowością mającą usprawnić ten sposób, jest możliwość interwencji pracodawcy bezpośrednio w urzędzie pracy jeszcze przed złożeniem wniosku. Wówczas znacznie przyspiesza się procedurę uzyskania wizy, bowiem konsulat nie musi kontaktować się z urzędem pracy, wystarczy, że pracodawca zaświadczył o prawidłowości działań. W przypadku drugiego sposobu ubiegania się o wizę, pracodawca składa wniosek do urzędu do spraw cudzoziemców, który w trybie przyspieszonym dba o wszystkie formalności oraz kontaktuje się z urzędem pracy, bez konieczności udziału zainteresowanych podmiotów.

Aby otrzymać wizę konieczne będzie otrzymanie zaświadczenia potwierdzającego posiadanie kwalifikacji zdobytych za granicą i które można porównać z kwalifikacjami krajowymi. Tu również możemy działać na dwa sposoby. Jeśli pracownik składa wniosek o wydanie wizy do konsulatu, on sam musi ubiegać się o uzyskanie takiego zaświadczenia. Należy to zrobić jednak przed złożeniem wniosku o wizę. W takim przypadku czas realizacji na odebranie takiego dokumentu wynosi maksymalnie trzy miesiące.

Jeżeli natomiast wniosek złoży pracodawca, wówczas to właściwy urząd do spraw cudzoziemców bez udziału zainteresowanych podmiotów, zwraca się bezpośrednio do niemieckiego urzędu o stwierdzenie porównywalności kwalifikacji. Wybierając taki sposób działania, czas oczekiwania skraca się do maksymalnie dwóch miesięcy.

Podsumowanie

Zbliżające się zmiany w procedurze zatrudniania cudzoziemców wpłyną na przyspieszenie wydawania wiz (lub całkowite ich zniesienie w przypadku zawodów poszukiwanych) oraz pozwoleń na pracę. Możliwość złożenia wniosku o wydanie wizy przez pracodawcę oraz jego prawo do dalszego uczestniczenia w toku wydania wizy znacznie usprawni cały proces oraz zapewni zdecydowanie większą efektywność w prowadzeniu działalności gospodarczych.