Prawne spojrzenie na wynagrodzenia esportowców
Zawód esportowca to oczywiście w pewnym sensie zjawisko nowe. Wbrew powszechnej opinii, polskie prawo nie wymaga dużych zmian. Wiele narzędzi, i to obu stronom, oferują bowiem obecne przepisy. W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na najważniejsze pytania. Wynagrodzenia w esporcie – szczególnie polskim – są bardzo zróżnicowane. Czy zawodników dotyczą przepisy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę? Jak zawodnicy mogą zabezpieczyć swoje interesy w kontaktach z organizacjami i jak mogą dochodzić zapłaty zaległych wynagrodzeń?
Wynagrodzenie minimalne na gruncie polskich przepisów prawa
Kontrakty zawodników esportowych prawnie kwalifikują się jako umowy o świadczenie usług. Do takich umów mają zastosowanie przepisy o wynagrodzeniu minimalnym. Oznacza to, że w 2020 roku, zawodnik na kontrakcie powinien otrzymać przynajmniej 17 zł brutto za każdą godzinę gry. Warto dodać, że chodzi tutaj o każdą godzinę wykonywania umowy. Wliczają się w to więc:
- oficjalne mecze w barwach organizacji;
- treningi drużynowe;
- treningi indywidualne, jeśli były przewidziane w umowie;
- działania marketingowe, jeśli przewidziano je w umowie (np. sesje zdjęciowe, nagrania na platformę YouTube, prowadzone streamy).
Co jeśli w kontrakcie wpisano wynagrodzenie miesięczne lub kwotę niższą niż stawka minimalna?
Dopuszczalne jest wpisanie w kontrakcie wynagrodzenia np. w postaci kwoty należnej co miesiąc. Jednakże, po przeliczeniu godzin świadczonych usług – zgodnie z punktami powyżej – wynagrodzenie miesięczne musi odpowiadać godzinowej stawce minimalnej. Przykładowo, jeśli wynagrodzenie w kontrakcie ustalono na 1.000,00 zł miesięcznie, a zawodnik w danym miesiącu przepracował 100 godzin, to może on domagać się dodatkowych 700,00 zł wynagrodzenia (100×17,00=1.700,00 zł). Jeśli natomiast stawkę godzinową ustalono na np. 10 zł, to zapis taki będzie nieważny i w jego miejsce wejdzie rozwiązanie ustawowe (17 zł za godzinę).
Czy organizacja może ustalić wypłatę wynagrodzenia w odstępach czasu dłuższych niż co miesiąc?
Każda organizacja jest zobowiązana wypłacać wynagrodzenie minimalne przynajmniej raz w miesiącu, ale może robić to częściej (np. raz w tygodniu). Nie dotyczy to wynagrodzenia ponad wynagrodzenie minimalne – to może być wypłacane w większych odstępach czasu.
Jak zawodnik powinien zabezpieczyć swoje interesy?
Przede wszystkim, każdy zawodnik powinien prowadzić ewidencję godzin, w których realizował umowę. Za każdy miesiąc (przed wypłatą) zawodnik powinien przesłać organizacji zestawienie ile godzin pracował w danym miesiącu, chyba że w umowie postanowiono, że godziny będą wyliczane w inny sposób. W przypadku odmowy zapłaty wynagrodzenia w należnej wysokości, osoby zarządzające organizacjami mogą podlegać karze grzywny do wysokości 30.000,00 zł.
Wynagrodzenia ustalane przez organizatorów zawodów
W niektórych przypadkach organizator rozgrywek – jak np. Riot Games w League of Legends European Championship – może zobowiązać uczestników do zapewnienia określonej stawki swoim zawodnikom. Odpowiednie sformułowanie takiego zapisu może skutkować tym, że zawodnik będzie mógł dochodzić kwoty wskazanej w takim porozumieniu bezpośrednio od zatrudniającej go organizacji – chyba że umowa będzie podlegała innemu prawu niż polskie.
Zaległe wynagrodzenia – jak zawodnik może radzić sobie z trudną organizacją?
W razie opóźnienia z zapłatą wynagrodzenia, zawodnikowi należne są odsetki za opóźnienie, nawet jeżeli nie były one przewidziane w umowie. W dodatku, zawodnik może rozwiązać umowę z taką organizacją, pod warunkiem że wcześniej wezwie organizację do zapłaty zaległego wynagrodzenia, a organizacja nie spłaci zaległości. Rozwiązanie to jest szczególnie korzystne dla graczy z perspektywą zmiany drużyny. Inni zawodnicy mogą kontynuować grę w danej organizacji (np. do końca sezonu), a po jego zakończeniu skierować sprawę do sądu. Uzyskają oni wówczas wynagrodzenie w pełnej wysokości (z uwzględnieniem stawki minimalnej), z odsetkami i kosztami postępowania. Jeśli organizacja jest natomiast na skraju upadku, zawodnik może złożyć wniosek o ogłoszenie jej upadłości i w ten sposób odzyskać należne mu wynagrodzenie. Dodatkowe uprawnienia mogą wynikać również z treści indywidualnej umowy.
Co może zaszkodzić zawodnikowi?
Zawodnikowi mogą zaszkodzić publiczne oskarżenia organizacji lub jej zarządu o niewypłacanie wynagrodzenia. Każdy zarzut musi być podparty rzeczowymi dowodami – jeśli nie jest, jego autor naraża się na postępowanie sądowe. Nieskuteczne i niekorzystne dla zawodnika będą także groźby kierowane w stronę organizacji.