Zmiany w prawie pracy 2026 r.
Zmiany w prawie pracy 2026 r. – Przewodnik
Przed nami kolejny rok pełen istotnych zmian w prawie pracy. Część z nich zacznie obowiązywać już od początku 2026 r. Najważniejsze z nich zebraliśmy w krótkim przewodniku, aby ułatwić pracodawcom przygotowanie się do nowych obowiązków.
NOWY SPOSÓB LICZENIA STAŻU PRACY
Dla pracodawców najbliższe dni będą czasem na ustalenie stażu pracy poszczególnych pracowników, zgodnie z nowymi przepisami. Od 1 stycznia 2026 r. zmienią się bowiem zasady ustalania stażu pracy.
Dotychczas w stażu pracy uwzględniano wyłącznie okresy przepracowane na „etacie”. W praktyce oznaczało to, że osoby zatrudnione przez wiele lat wyłącznie na umowie zlecenie czy prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą miały w świetle prawa niższy staż pracy, niż osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę np. od roku.
Jak będzie teraz?
Od nowego roku do okresu zatrudnienia wliczane będą m.in. okresy prowadzenia przez osobę fizyczną działalności gospodarczej czy wykonywana umowy zlecenie. Do stażu pracy będą zaliczać się wszystkie udowodnione okresy pracy na ww. podstawach sprzed wejścia przepisów w życie. Nie nastąpi to jednak automatycznie.
Aby wcześniejszy staż pracy („wypracowany” w ramach np. umowy zlecenia) mógł zostać zaliczony do okresu zatrudnienia u obecnego pracodawcy, pracownik będzie zobowiązany udokumentować go w terminie 24 miesięcy od rozpoczęcia stosowania nowych przepisów. Okresy, które nie zostaną w tym czasie potwierdzone, nie będą uwzględniane przy ustalaniu stażu pracy u tego pracodawcy.
Na co w praktyce wpłynie ta zmiana?
Dodatkowe lata wliczane do stażu pracy będą wpływać m.in. na wyższy wymiar urlopu wypoczynkowego (pracownik z co najmniej 10-letnim stażem pracy ma prawo do 26 dni urlopu rocznie), dłuższy okres wypowiedzenia umowy o pracę czy wyższą odprawę w przypadku rozwiązania umowy o pracę.
Więcej o nowych zasadach ustalania stażu pracy piszemy tutaj.
NOWE ZASADY WYPŁATY EKWIWALENTU ZA URLOP
Obecnie pracodawcy zobowiązani są wypłacić ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Powoduje to konieczność generowania przez pracodawców dodatkowych list płac i przelewów oraz może prowadzić do nieprawidłowego wyliczenia wysokości ekwiwalentu z powodu konieczności jego ustalenia przed ustaniem stosunku pracy.
Wydłużenie terminu wypłaty ekwiwalentu
4 grudnia 2025 r. Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy, która zakłada m.in. uproszczenie rozliczenia i wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Ekwiwalent będzie mógł być wypłacany w ten sam dzień, w którym wypłacane jest ostatnie wynagrodzenie.
Uwaga – zmiana jeszcze nie obowiązuje! Nowe rozwiązania mają wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Na dzień publikacji tego wpisu nowelizacja jest przedmiotem prac Senatu.
NOWE UPRAWNIENIA PIP
W obszarze nowego uprawnienia inspektorów pracy do ustalania istnienia stosunku pracy sytuacja pozostaje bardzo dynamiczna. Zaledwie niedawno analizowaliśmy założenia trzeciej wersji projektu (link), a tymczasem do konsultacji trafiła już kolejna jego odsłona. Zmiany między kolejnymi projektami są istotne, co dodatkowo pokazuje, że proces legislacyjny w tym zakresie wciąż intensywnie ewoluuje. Poprzednia wersja projektu przewidywała m.in. nadanie PIP uprawnienia do wydawania decyzji o przekształceniu nieprawidłowo zawartych umów cywilnoprawnych w umowy o pracę, co z pewnością budziło największe kontrowersje.
Wbrew temu co wskazywano wcześniej – nowelizacja nie wejdzie w życie od nowego roku. Ustawa powinna trafić do Sejmu jeszcze w grudniu i prace nad nią będą prowadzone w Parlamencie w I kwartale 2026 r.
JAWNOŚĆ WYNAGRODZEŃ
24 grudnia 2025 r. wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy, która wprowadza obowiązek jawności wynagrodzeń już na etapie rekrutacji. Zgodnie z nowymi przepisami, pracodawca będzie zobowiązany przekazać kandydatowi w toku rekrutacji informację o wynagrodzeniu na danym stanowisku lub jego przedziale, a także o odpowiednich postanowieniach układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania (o ile takowe u niego obowiązują).
Pojęcie wynagrodzenia obejmuje wszystkie składniki wynagrodzenia, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub w innej formie niż pieniężna.
Pracodawca będzie zobowiązany przekazać kandydatowi ww. informacje z wyprzedzeniem umożliwiającym zapoznanie się z tymi informacjami, w postaci papierowej lub elektronicznej. Informacja o wynagrodzeniu będzie mogła być:
- umieszczona już w samym ogłoszeniu o pracę, lub
- przekazana kandydatowi przed rozmową kwalifikacyjną (np. mailowo), lub
- przekazana kandydatowi przed nawiązaniem stosunku pracy.
Pracodawca będzie mógł zatem zrealizować obowiązek informacyjny na jeden z trzech ww. sposobów, na dowolnym etapie rekrutacji – najpóźniej przed dniem nawiązania stosunku pracy. Nie ma zatem konieczności podawania wysokości wynagrodzenia w ogłoszeniu.
Nowelizacja przewiduje też, że ogłoszenia rekrutacyjne będą musiały być neutralne pod względem płci. Stanowisko będzie można ująć dowolnie, byle z jego nazwy wynikało, że pracę tę może wykonywać osoba dowolnej płci. Dla przykładu: specjalista/specjalistka ds. administracji, specjalista ds. administracji (m/k), osoba na stanowisko specjalisty ds. administracji lub nawet opisowo – praca polegająca na administrowaniu np. biurem.
WZROST MINIMALNEGO WYNAGRODZENIA
Od 1 stycznia 2025 r. obowiązywać będzie nowa wysokość płacy minimalnej. Minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie z 4666 zł do 4806 zł, a minimalna stawka godzinowa z 30,50 do 31,40 zł.
Czy trzeba aneksować umowę zawartą z pracownikiem zarabiającym minimalne wynagrodzenie?
Jeśli w umowie o pracę wynagrodzenie zostało określone kwotowo, wówczas obowiązkiem pracodawcy jest przygotowanie aneksu do umowy o pracę. Jeśli jednak w umowie pracownika znajduje się postanowienie, że przysługuje mu minimalne wynagrodzenie za pracę ustalone w przepisach o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, umowa nie musi być aktualizowana.
Słup energetyczny na działce – praktyczne rozwiązania dla właścicieli działek
Słup energetyczny na działce
Zachęcamy również do zapoznania się z naszymi pozostałymi publikacjami.