Klasy podatkowe w Niemczech – od czego zależy przynależność do klas podatkowej oraz jak ją zmienić?
Niemiecki system podatkowy znacznie różni się od tego obowiązującego w Polsce. System funkcjonujący w Niemczech kwalifikuje podatników do sześciu klas podatkowych (Steuerklasse), w zależności od ich sytuacji osobistej. Klasa podatkowa determinuje wysokość odprowadzanych podatków – od klasy podatkowej zależy wysokość potrącanej zaliczki podatkowej, a także korzystanie z konkretnych ulg.
Dlaczego przynależność do odpowiedniej klasy podatkowej jest taka ważna? Zaliczanie się do niewłaściwej klasy powoduje błędne odliczenie podatku od wynagrodzenia – nadpłatę lub niedopłatę podatku (drugi z przypadków jest szczególnie niekorzystny dla podatnika).
Każdej klasie przysługują inne ulgi oraz każda z nich ma inną kwotę wolną od podatku.
Co przed zakwalifikowaniem do odpowiedniej klasy?
Po zameldowaniu w Niemczech (Anmeldung) w ciągu kilku tygodni otrzymujemy niemiecki numer identyfikacji podatkowej. Pracodawca, który zna już klasę podatkową podatnika, może właściwie odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy. Do chwili ustalenia klasy podatkowej, podatnik zmuszony jest płacić najwyższą stawkę podatkową (jest automatycznie zaliczany do klasy VI).
- I klasa podatkowa
Do I klasy podatkowej kwalifikują się osoby stanu wolnego, osoby rozwiedzione, w separacji i owdowiałe (minimum 2 lata po śmierci małżonka). Osoby te musza spełnić jeden warunek – nie mogą klasyfikować się do drugiej i trzeciej (przez cały rok podatkowy byli stanu wolnego (lub rozwiedzeni/owdowiali) i nie zamieszkiwały we wspólnym gospodarstwie domowym z dziećmi (jeżeli dziecko jest, osoba ta zostaje zaliczona automatycznie do klasy II).
- II klasa podatkowa
Do drugiej grupy podatkowej należą osoby niebędące w związku małżeńskim (rozwiedzione, w separacji lub owdowiałe) samodzielnie wychowujące dzieci. W gospodarstwie takiej osoby zameldowane jest co najmniej 1 małoletnie dziecko. Jedynie osobom w tej klasie podatkowej przysługuje ulga dla rodzica samotnie wychowującego dziecko – aby ją otrzymać, musi zostać spełniona przesłanka wspólnego zamieszkiwania z dzieckiem we wspólnym gospodarstwie domowym, a nadto nie może w nim zamieszkiwać żaden inny dorosły (podatnik musi być zatem osobą samotną, rozwiedzioną, w trwałej separacji lub owdowiałą).
- III klasa podatkowa
Do grupy tej zaliczają się podatnicy, których małżonek przebywa w kraju Unii Europejskiej, a także osoby zamężne których małżonek jest bezrobotny lub nienależące do klasy V. Klasa ta przysługuje także osobom owdowiałym w pierwszym roku po śmierci małżonka.
- IV klasa podatkowa
Do klasy IV należą małżonkowie, którzy mają podobne zarobki i oboje przebywają na terenie Niemiec. Klasa ta przyznawana jest automatycznie przy zawarciu małżeństwa (niezależnie od dochodów małżonków). Małżonkowie mogą ją zmienić – omawiamy to w dalszej części wpisu.
- V klasa podatkowa
Do tej grupy zaliczają się jedynie osoby pozostające w związku małżeńskim, których wysokość wynagrodzenia jest znacznie niższa niż wynagrodzenie drugiego małżonka (Do V klasy zaliczany jest małżonek o niższych dochodach, zaś ten o wyższych – do klasy III).
- VI klasa podatkowa
W przypadku tej klasy nie ma znaczenia stan cywilny osoby. Do VI klasy kwalifikowani są pracownicy posiadający więcej niż jedną pracę (opodatkowany jest dochód tylko z drugiego źródła utrzymania). Oprócz tego, VI klasa podatkowa przypisywana jest automatycznie osobom, które nie mają meldunku w Niemczech.
VI klasa podatkowa determinuje największą zaliczkę na podatek dochodowy. Jest to jedyna klasa, w której brak kwoty wolnej od podatku.
Kombinacja klas podatkowych
W przypadku małżonków mamy do czynienia z kombinacjami klas podatkowych. Dotyczy to klasy III, IV i V, gdyż to one „mają zastosowanie” do podatników będących w małżeństwie. Małżonkowie mieszkający we wspólnym gospodarstwie domowym mogą wybrać kombinację klas w konfiguracji III/V albo IV/IV. Zawierając małżeństwo niemiecki urząd skarbowy automatycznie przyznaje kombinację klas podatkowych w konfiguracji IV/IV. Co do zasady jest to opcja korzystna jedynie dla małżonków o zbliżonych dochodach.
W razie, gdy dochody małżonków są zróżnicowane, korzystniejsza dla małżonka mającego wyższe wynagrodzenie będzie klasa podatkowa III, podczas gdy małżonek o mniejszych zarobkach będzie rozliczany zgodnie z V klasą podatkową. Decyzja o zmianie klas z IV/IV na III/V należy do małżonków. Małżeństwa mogą dokonać zmiany klasy podatkowej jedynie wspólnie.
Zmiana klasy podatkowej w Niemczech
Zmiana klasy podatkowej możliwa jest w razie zmiany sytuacji życiowej podatnika. Do takich wydarzeń zmieniających sytuację życiową należy w szczególności wejście w związek małżeński, rozwód lub zarejestrowanie się małżonka jako osoby bezrobotnej. Powodem zmiany klasy jest również przypisanie podatnika do niewłaściwej grupy przez niemiecki urząd skarbowy (osoby niemające meldunku (Anmeldung), nie mają również przyznawanego numeru identyfikacji podatkowej – są one automatycznie przydzielane do VI klasy podatkowej).
Celem zmiany klasy podatkowej w Niemczech należy złożyć w niemieckim urzędzie skarbowym (Finanzamt) odpowiedni formularz.
Aby wniosek mógł oddziaływać w roku bieżącym, należy go złożyć najpóźniej do 30 listopada danego roku. Zmiana grupy podatkowej następuje z początkiem miesiąca kalendarzowego następującego po złożeniu wniosku.
Do której klasy podatkowej należę?
Podatnik w celu uzyskania informacji, do jakiej klasy podatkowej należy, może skontaktować się z niemieckim urzędzie skarbowym (Finanzamt). Może on także wystąpić do niemieckiego urzędu skarbowego (Finanzamt) do wydanie stosownego zaświadczenia.
Elektroniczna karta podatkowa (Elektronische Lohnsteuerabzugsmerkmale) to dokument zawierający wszelkie niezbędne dane dotyczące podatnika, uwzględniające jego wynagrodzenie, a także składki zapłacone na podatek dochodowy.
Która klasa podatkowa jest najkorzystniejsza?
Niestety, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Jest to uzależnione od indywidualnej sytuacji danego podatnika. W przypadku małżonków mających zbliżone wynagrodzenie korzystna będzie kombinacja klas IV, natomiast jeśli ich zarobki znacznie się różnią – kombinacja klasy III i V. Dla osób samotnych będzie to z reguły klasa I, natomiast dla osób samotnie wychowujących dziecko – II.
Po więcej treści zapraszamy na nasze profile w mediach społecznościowych: