Wakacje składkowe dla przedsiębiorców – jak skorzystać z ulgi?
Wakacje składkowe dla przedsiębiorców – jak skorzystać z ulgi?
1 listopada 2024 r. w życie weszły nowe przepisy dotyczące tak zwanych „wakacji składkowych”, które wprowadzają możliwość zwolnienia z opłacania składek ZUS. W dzisiejszym wpisie wskazujemy, jakie warunki trzeba spełnić, by móc skorzystać z wakacji składkowych oraz jakie wiążą się z tym konsekwencje.
Na czym polegają wakacje składkowe?
Wakacje składkowe to zwolnienie z opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne. Mogą z nich skorzystać osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (osoby mające wpis w CEiDG), a także komornicy.
Co obejmują wakacje składkowe?
Wakacje składkowe polegają na zwolnieniu z opłacania następujących składek:
- na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe (które są obligatoryjne),
- na ubezpieczenie chorobowe (które jest dobrowolne),
- na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.
Zwolnienie to nie obejmuje składki na ubezpieczenie zdrowotne. Oznacza to, że w miesiącu, w którym przedsiębiorca korzysta ze zwolnienia, musi on opłacić składkę zdrowotną.
Należy zaznaczyć, że zwolnienie z opłacania składek dotyczy jedynie własnych ubezpieczeń oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Zwolnienie nie obejmie zatem składek innych osób, za które płatnik ma obowiązek rozliczania i opłacania składek (np. pracowników).
Od kiedy obowiązują wakacje składkowe?
Choć przepisy wchodzą w życie od listopada, to ze zwolnienia przedsiębiorcy będą mogli skorzystać dopiero od grudnia 2024 r. Grudzień to pierwszy możliwy miesiąc, w którym można skorzystać z tej ulgi.
Jak często można korzystać z ulgi?
Zwolnienie z opłacania składek przysługuje wyłącznie za jeden miesiąc kalendarzowy w danym roku kalendarzowym. Przedsiębiorca sam wybiera miesiąc, w którym skorzysta ze zwolnienia. W 2024 r. takiego wyboru jednak nie będzie, bowiem przedsiębiorca może uzyskać zwolnienie jedynie za grudzień.
Kto może skorzystać z wakacji składkowych?
Nie każdy przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą skorzysta z tej ulgi – musi on spełnić określone w Ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych warunki.
Po pierwsze, przedsiębiorca w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 ubezpieczonych. Chcąc wyliczyć liczbę osób ubezpieczonych, należy brać pod uwagę liczbę osób podlegających do ubezpieczeń w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku od pierwszego do ostatniego dnia tego miesiąca. Wliczamy w to wszystkie osoby ubezpieczone (w tym m.in. zleceniobiorców), nawet te ubezpieczone jeden dzień w miesiącu. Co istotne, sam przedsiębiorca również wlicza się do limitu 10 ubezpieczonych.
Przedsiębiorca zatrudniający w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku np. 10 osób, nie skorzysta już zatem z wakacji.
Po drugie – limit przychodów. Przedsiębiorca w ostatnich 2 latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku nie osiągnął przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej lub w co najmniej jednym roku z 2 ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku osiągnął roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro.
Po trzecie – przedsiębiorca w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku jako ubezpieczony podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej co najmniej jeden dzień.
Ponadto przedsiębiorca jako ubezpieczony w poprzednim roku oraz w roku, w którym składa wniosek nie prowadził pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku rozpoczęcia działalności lub rok wcześniej wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności, które wchodzą w zakres jego działalności. Mówiąc prościej, przedsiębiorca nie mógł prowadzić działalności na rzecz byłego pracodawcy.
Powyższe cztery warunki muszą zostać spełnione łącznie.
Rozliczanie podatku a wakacje składkowe
Co ważne, ze zwolnienia można skorzystać niezależnie od wybranej przez przedsiębiorcę formy rozliczania podatku dochodowego.
Jaka jest kwota zwolnienia?
Zwolnienie obejmuje składki ustalane od najniższej podstawy wymiaru składek, która obowiązuje przedsiębiorcę. Ulga nie obejmie zatem wyższych składek, które przedsiębiorca mógłby opłacać dobrowolnie.
Czy składki objęte zwolnieniem wliczą się do emerytury?
Wakacje składkowe nie spowodują rzeczywistej przerwy w opłacaniu składek. Składki za ten miesiąc zostaną uregulowane z budżetu państwa. W związku z tym składki za „miesiąc wakacji” wliczą się do przyszłej emerytury lub renty przedsiębiorcy. Wakacje nie spowodują również przerwy w uprawnieniach do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Jak wnioskować o wakacje składkowe?
Wniosek o wakacje składkowe należy złożyć w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który przedsiębiorca chce uzyskać zwolnienie z opłacania składek.
Jeśli zatem przedsiębiorca chce skorzystać z ulgi w grudniu 2024 r., wniosek musi złożyć w listopadzie 2024 r. Składając dwa wnioski kolejno w listopadzie i grudniu 2024 r., przedsiębiorca może zapewnić sobie dwumiesięczne wakacje od płacenia składek (za grudzień 2024 r. i styczeń 2025 r.).
Wniosek składa się w formie elektronicznej za pośrednictwem PUE ZUS. Przedsiębiorca może zrobić to samodzielnie lub ustanowić w tym celu pełnomocnika.
Co w sytuacji, gdy ZUS odrzuci wniosek?
Wniosek o wakacje składkowe nie jest uwzględniany automatycznie. Podlega on bowiem weryfikacji przez ZUS. Gdyby z jakichś powodów ZUS odmówił przyznania zwolnienia, przedsiębiorcy przysługuje odwołanie do właściwego sądu okręgowego (sądu pracy i ubezpieczeń społecznych). Składa się je za pośrednictwem organu rentowego.
Wakacje składkowe a zasiłek macierzyński – uwaga przyszłe mamy!
Wakacje składkowe nie dla każdego okażą się korzystnym rozwiązaniem. Przedsiębiorczynie planujące dzieci, żeby zagwarantować sobie wyższy zasiłek macierzyński, często podwyższają podstawę wymiaru składek. Przy ustalaniu wysokości zasiłku macierzyńskiego uwzględnia się bowiem ostatnie 12 miesięcy opłacania składki na ubezpieczenie chorobowe. To właśnie wysokość składki chorobowej ma wpływ na wysokość zasiłku macierzyńskiego.
Jednak jak już wspomniano wyżej, zwolnienie w ramach wakacji składkowych obejmuje składki ustalane od najniższej podstawy wymiaru składek. Skorzystanie z wakacji od ZUS pokryje zatem najniższą składkę chorobową, a co za tym idzie – zasiłek macierzyński może okazać się niższy niż w przypadku zaniechania skorzystania z ulgi i opłacenia składek opłacenia składek w normalnej wysokości. Warto zatem zastanowić się, czy w takim przypadku opłaca się korzystać ze zwolnienia kosztem niższego zasiłku w przyszłości.
Wakacje składkowe a wyższy podatek
Zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne przedsiębiorca może odliczyć od dochodu/przychodu, albo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Z kolei opłacone składki na FP i FS można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Skorzystanie ze zwolnienia w ramach wakacji składkowych spowoduje, że składki nie będą podlegały odliczeniu od dochodu lub nie będzie można uwzględnić ich w kosztach. W konsekwencji dochód stanowiący podstawę obliczenia podatku i składki zdrowotnej okaże się wyższy.