Standardy Ochrony Małoletnich cz. 1. – zasady wdrażania, udostępniania i stosowania
Standardy Ochrony Małoletnich – dlaczego ich prawidłowe wdrożenie jest istotne?
Standardy Ochrony Małoletnich
Nawiązując do naszego ogólnego artykułu o Standardach Ochrony Małoletnich, przedstawiamy serię artykułów stanowiących poradnik ze wskazówkami dla podmiotów obowiązanych do wprowadzenia Standardów.
Wdrażanie i udostępnianie Standardów Ochrony Małoletnich to najważniejszy i najbardziej długotrwały proces związany z ich stosowaniem. Jednakże prawidłowo wdrożone Standardy, pozwolą na łatwiejsze ich stosowanie w późniejszym czasie, co przełoży się przede wszystkim na zwiększenie bezpieczeństwa małoletnich. W dzisiejszym artykule wskażemy, w jaki sposób należy wdrożyć standardy i jak zapoznać z nimi pracowników jednostki, aby zrobić to zgodnie z przepisami i rekomendacjami jednostek zajmujących się ochroną dzieci.
Na początku należy podkreślić, że należy dostosować obszerność i szczegółową treść Standardów do charakteru i rodzaju placówki lub jej działalności. W szkołach podstawowych czy żłobkach, gdzie dzieci są najmłodsze, wskazana będzie większa ostrożność, natomiast w szkołach ponadpodstawowych dla młodzieży odpowiedni będzie mniejszy rygor Standardów. Trzeba także dopasować Standardy do konkretnych problemów wychowawczych, które mogą występować na każdym etapie rozwoju małoletnich.
Standardy Ochrony Małoletnich – wymogi ustawowe
Wymogi odnośnie Standardów wprowadziła nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich. Dokładną treść Standardów Ochrony Małoletnich reguluje art. 22c ustawy. Jeżeli chodzi o formalne wymogi, to ustawa wymaga regularnego przeglądu i aktualizacji Standardów, co najmniej raz na dwa lata.
Dodatkowo, każda jednostka jest zobowiązana do wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki do stosowania standardów. Dokument powinien dodatkowo określać kompetencje takiej osoby, zasady przygotowania personelu do stosowania Standardów Ochrony Małoletnich oraz sposób dokumentowania tych czynności. Z praktycznego punktu widzenia, personel najłatwiej zaznajomić ze Standardami podczas szkolenia wewnętrznego.
Nie tylko personel placówki powinien zapoznać się ze Standardami, ale także sami małoletni oraz ich rodzice lub opiekunowie prawni. Z tego powodu, po pierwsze Standardy powinny mieć swoją skróconą wersję, przeznaczoną dla małoletnich, z najważniejszymi informacjami. Po drugie, dokument musi określać zasady i sposób udostępniania rodzicom oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania.
Jeżeli chodzi o sposób udostępnienia Standardów, to ustawa wskazuje podmiotom w jaki sposób powinny to zrobić. Przede wszystkim należy opublikować Standardy Ochrony Małoletnich na stronie internetowej jednostki (klubu, szkoły, hotelu itd.). Dodatkowo, należy umieścić ich treść w siedzibie placówki w widocznym miejscu, w wersji zupełnej oraz skróconej – przeznaczonej dla małoletnich.
Potwierdzenie wdrożenia Standardów Ochrony Małoletnich
Dokumentację związaną ze Standardami powinna prowadzić osoba wyznaczona do koordynacji ich wdrożenia. Aby upewnić się, że wszyscy zainteresowani zapoznali się ze Standardami i będą się do nich stosować należy zebrać stosowne oświadczenia:
- oświadczenie o znajomości treści Standardów i zobowiązaniu do ich przestrzegania od całego personelu placówki, także nowych pracowników,
- oświadczenie o znajomości treści Standardów i zobowiązaniu do ich przestrzegania od rodziców lub opiekunów prawnych małoletniego.
Wzory takich dokumentów powinny być załączone do Standardów Ochrony Małoletnich. Osoba koordynująca wdrożenie Standardów może także przeprowadzić szkolenie wewnętrzne, celem przeszkolenia wszystkich pracowników z zasad ochrony małoletnich przed krzywdzeniem. Jedynie faktyczne poznanie treści Standardów pozwoli na ich skrupulatne stosowanie w przyszłości.
Standardy powinny zostać opublikowane na stronie internetowej jednostki oraz udostępnione do wglądu w jej siedzibie. Małoletnich najlepiej bezpośrednio zapoznać z ich treścią, np. w trakcie zajęć z wychowawcą w szkole czy przed rozpoczęciem treningów w klubie sportowym. Małoletni powinni zawsze mieć możliwość zwrócenia się o pomoc do dorosłej osoby odpowiedzialnej na gruncie Standardów. Małoletni nie muszą potwierdzać zapoznania się ze Standardami, choć część zasad powinna regulować także relacje małoletni – małoletni, w tym zachowania niedozwolone.
Standardy Ochrony Małoletnich – monitoring i aktualizacje
Prawidłowe wdrożenie Standardów Ochrony Małoletnich nie stanowi jednak końca pracy osoby koordynującej. Standardy muszą podlegać przeglądom i aktualizacjom, zgodnie z wymogami ustawy. Przepisy wymagają, aby takie przeglądy przeprowadzać co najmniej raz na dwa lata, choć można robić to częściej.
Osoba odpowiedzialna za Standardy powinna więc regularnie przeprowadzać wśród personelu i małoletnich ankiety dotyczące monitoringu standardów. Takie ankiety powinny skupiać się na rzeczywistym realizowaniu Standardów i ich praktycznych aspektach. Ankietowanych należy zapytać o to jak oceniają dotychczasowe stosowanie Standardów, czy zauważyli jakieś przypadki naruszenia zasad, czy zmieniliby coś w panujących zasadach i procedurach.
Oczywiście w przypadku aktualizacji Standardów, należy wszystkich zainteresowanych zapoznać z wprowadzonymi zmianami. Nowa treść Standardów powinna być przedstawiona Pracownikom, małoletnim i ich rodzicom.
Małoletni powinni zawsze móc zwrócić się o pomoc do dorosłej osoby. Osoba ta powinna znać zasady postępowania z małoletnimi oraz procedury interwencji obowiązujące w danym podmiocie. Kontakt do takiej osoby (mailowy, telefoniczny, numer gabinetu) musi być powszechnie dostępny. Dzięki temu dzieci nie będą miały oporów przed sięgnięciem po pomoc.
Praktyka
Z poprzedniego artykułu wiemy już, co powinny regulować Standardy Ochrony Małoletnich, aby zapewnić skuteczną ochronę praw dziecka. Celem uporządkowania wiedzy, poniżej wskazuję co jeszcze należy zrobić przed 15 sierpnia 2024 roku, aby skutecznie wdrożyć Standardy w swojej placówce:
- Należy wybrać osobę odpowiedzialną za koordynację Standardów. Będzie ona odpowiedzialna także za zadania wymienione poniżej.
- Należy przeszkolić personel ze znajomości Standardów Ochrony Małoletnich (w szczególności zasad relacji z małoletnimi oraz procedurami interwencji), najlepiej w formie szkolenia wewnętrznego lub zewnętrznego.
- Należy upewnić się, że Standardy zostały opublikowane na stronie internetowej oraz w widocznym miejscu w siedzibie placówki.
- Należy przedstawić treść Standardów personelowi placówki, rodzicom i małoletnim. Potwierdzeniem tego, będą oświadczenia zebrane od rodziców o personelu o zapoznaniu się z ich treścią oraz obowiązku ich przestrzegania.
- Należy zapewnić małoletnich o tym, że w przypadku doznania jakiejkolwiek krzywdy, uzyskają oni natychmiastową pomoc i tę pomoc dla nich świadczyć.
Podsumowanie
Choć wydaje się, że obowiązków związanych ze Standardami Ochrony Małoletnich jest wiele, to dzięki naszym artykułom można efektywnie przejść przez proces ich wdrażania. Poza stworzeniem odpowiedniej dokumentacji, należy ją właściwie udostępnić, przeszkolić personel i odpowiednio stosować. Po więcej porad zapraszamy wkrótce!